Do właściwego funkcjonowania różnych instalacji są niezbędne przede wszystkim elementy odcinające dopływ określonych substancji oraz regulujące ich przepływ. W większości wykorzystuje się w tym celu specjalne zawory przemysłowe. Można wyróżnić dwa najczęściej stosowane modele, a mianowicie zawór kulowy i tłokowy. Wyjątkowo często spotykamy się również z zaworem pierwszeństwa i bezpieczeństwa, choć to oczywiście nie jedyne powszechnie używane wersje.
Zawory są wykorzystywane w bardzo wielu dziedzinach, ale przede wszystkim w przemyśle. Są to w większości mechanizmy odpowiedzialne za prawidłowe regulowanie i zamykanie przepływu różnych substancji przez instalację. Składają się z kilku podstawowych elementów – części ruchomej zwanej zwieradłem (zazwyczaj w postaci grzybka, kuli albo tłoku), gniazda z tzw. otworem przepływowym, a także korpusu. Oto podział zaworów ze względu na ich wygląd i zastosowanie:
– kulowe – posiadają kulisty kształt i są używane zarówno w instalacjach wodnych, jak i paliwowych czy gazowych
– zasuwowe – stosowane w instalacjach o wyjątkowo dużej średnicy, ale nigdy do regulacji przepływu, ponieważ należą do grupy zaworów zamykających
– motylkowe – nazywane także klapowymi albo przepustnicami, są używane m.in. do cieczy, pyłów, chemikaliów oraz gazów
– higieniczne – znajdują szerokie zastosowanie przede wszystkim w branży farmaceutycznej, spożywczej oraz kosmetycznej
– zwrotne oraz filtry – służą głównie do umożliwienia przepływu w jednym kierunku, a także chronią instalację przed tzw. wstecznym przepływem
– napełniające – przeznaczone do napełniania oraz uzupełniania cieczą instalacji grzewczych o zamkniętym charakterze; w domach prywatnych i zakładach przemysłowych często spotykamy się zwłaszcza z zaworem napełniającym Honeywell, który słynie z niezawodności i znakomitej wytrzymałości